W związku z coraz częściej pojawiającymi się instalacjami Inteligentnych Systemów Sterowania Oświetleniem (Smart Lighting), pochodzącymi od różnych dostawców, coraz pilniejsza staje się potrzeba określenia parametrów i funkcji, jakie spełniać i realizować takie systemy powinny. Pozwoli to na zachowanie uczciwej konkurencji przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu technicznego i funkcjonalności. Zachowanie otwartości (innymi słowy umożliwienie współpracy systemów i urządzeń pochodzących od różnych dostawców) pozwoli również na istotną redukcję kosztów oraz uchroni inwestorów od uzależnienia się od konkretnego dostawcy. Niniejszy dokument pozwoli na bezstronną ocenę i porównanie Inteligentnych Systemów Sterowania Oświetleniem oraz może stanowić podstawę do sporządzania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówień (SIWZ).
Niniejszy dokument powstał w oparciu o „Technical Specifications of the Control and Monitoring System to save energy, reduce maintenance costs and enhance maintenance efficiency on our Outdoor Lighting Network” – specyfikacja techniczna inteligentnych systemów sterownia oświetleniem ulicznym przygotowana przez LonMark – organizację określającą standardy systemów sterowania automatyki domowej i przemysłowej, zrzeszającą największych producentów urządzeń i systemów automatyki (www.lonmark.org). Jako, że organizacja to skupia głownie producentów i użytkowników standardu LonWorks, za zgodą autora usunięte zostały wszelkie odwołania do konkretnej platformy. Pozwoli to na zastosowanie opracowania do oceny szerokiej gamy systemów sterowania oświetleniem ulicznym.
| Cecha | Opis | Istotność (waga) |
| Sposób instalacji | Sterowniki powinny mieć możliwość montażu zarówno w oprawie oświetleniowej jak i w słupie oświetleniowym. Dostawca powinien opisać sposoby instalacji Sterowników oraz określić ewentualną potrzebę dodatkowych akcesoriów. | 5 punktów |
| Niskie zużycie energii | Sterownik nie powinien zużywać więcej niż 3W. | 1 punkt |
| Współpraca z różnymi typami stateczników i zasilaczy | Stateczniki powinny pozwalać na współpracę z różnymi typami stateczników i zasilaczy za pomocą standardowych interfejsów DALI i 1-10V (wymagane wsparcie dla obu standardów) i z balastami elektromagnetycznymi. Jeżeli dostawca nie ma w ofercie Sterowników wyposażonych w wymienione interfejsy powinien dostarczyć listę kompatybilnych Sterowników innych dostawców lub producentów wspierających wymienione standardy. | 20 punktów |
| Kontrola dwóch wyjść | Dodatkową zaletą może być możliwość sterowania indywidualnie dwóch stateczników lub zasilaczy. | 1 punkt |
| Komunikacja z wykorzystaniem standardowego protokołu | Sterowniki powinny komunikować się za pomocą standardowych protokołów wg specyfikacji ISO z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury. Standard użyty do komunikacji musi być wykorzystywany w Sterownikach produkowanych przez co najmniej 5 innych producentów. | 20 punktów |
| Przekazywanie (Repeating) sygnału | Sterowniki powinny pozwalać na przekazywanie sygnału innym Sterownikom w przypadku gdy Koncentrator nie może bezpośrednio skomunikować się z docelowym Sterownikiem | 5 punktów |
| Detekcja usterek i awarii | Sterowniki powinny pozwalać na wykrywanie:
|
1 punkt za każdy parametr z listy |
| Pomiary parametrów elektrycznych | Sterowniki powinny pozwalać na pomiar:
|
1 punkt za każdy parametr z listy |
| Zliczanie zużytej energii | Sterownik powinien zliczać i przechowywać skumulowane zużycie energii elektrycznej w kWh. | 5 punktów |
| Zliczanie godzin pracy źródła światła | Sterownik powinien zliczać i przechowywać godziny pracy źródła światła. Musi być wyposażony w mechanizm pozwalający z wykasowanie liczonej wartości po wymianie źródła światła. | 5 punktów |
| Wejście cyfrowe | Sterownik powinien być wyposażony w dodatkowe wejście cyfrowe do podłączenia czujnika światła, czujnika ruchu, obecności itp. | 1 punkt |
| Dodatkowy przekaźnik | Sterownik powinien być wyposażony w dodatkowy przekaźnik. Może on zostać wykorzystany do kontroli zasilania np. oświetlenia dekoracyjnego lub w innym celu. Dostawca powinien poinformować o maksymalnym obciążeniu , jakie może być kontrolowane przez dodatkowy przekaźnik. | 1 punkt |
| Zdalna aktualizacja oprogramowania | Sterownik powinien umożliwiać zdalną aktualizację oprogramowania z wykorzystaniem podstawowego kanału komunikacji. | 10 punktów |
| Cecha | Opis | Istotność (waga) |
| Łatwość instalacji | Koncentrator powinien być montowany na szynie DIN co pozwala na łatwą instalację w typowych skrzynkach elektrycznych. Powinien mieć wymiary mniejsze niż90mm x 140mmx70mm | 15 punktów |
| Komunikacja TCP/IP poprzez Ethernet lub GPRS z Oprogramowaniem Nadrzędnym | Koncentrator powinien umożliwić komunikację za pomocą protokołu TCP/IP poprzez Ethernet lub GPRS. Nie może być stosowany żaden własny (niestandardowy) protokół komunikacji. Koncentrator powinien być wyposażony w złącze RJ45 Ethernet (dla połączenia z modemem WiFi, światłowodem, ADSL, 3G) i złącze RS232 dla nisko kosztowego modemu GPRS. | Ethernet = 10punktówGPRS = 5 punktów
|
| Zdalna konfiguracja | Koncentrator powinien pozwalać na zdalną konfigurację z wykorzystaniem interfejsu www (przeglądarki www) i za pomocą Oprogramowania Nadrzędnego z wykorzystaniem standardowych protokołów (XML, HTTP).Koncentrator musi komunikować się z Oprogramowaniem Nadrzędnym za pomocą standardowych i otwartych (z powszechnie dostępną specyfikacją) protokołów takich jak XML, HTTPS, SMTP, wymiana plików CSV lub FTP. | 20 punktów |
| Niskie zużycie energii | Koncentrator powinien zużywać mniej niż 20W. | 1 punkt |
| Temperatura pracy | Koncentrator powinien pozwalać na pracę w temperaturze w zakresie -40°C do +60°C i nie powinien potrzebować dodatkowego ogrzewania lub wentylacji. | 5 punktów |
| Wejścia i wyjścia | Koncentrator powinien być wyposażony w co najmniej jedno wyjście cyfrowe pozwalające na załączanie zasilania sieci oświetleniowej.Koncentrator powinien być wyposażony w co najmniej 2 wejścia cyfrowe do wykrywania otwarcie szafki oświetleniowej lub kontroli innych parametrów zewnętrznych. | 5 punktów |
| Dodatkowe wejścia | Koncentrator powinien pozwalać na podłączenie dodatkowych wejść cyfrowych lub analogowych (np. moduły wejściowe MODBUS) do rejestracji dodatkowych parametrów, sygnałów i zdarzeń (np. otwarcie drzwi szafki, kontrola bezpieczników, kontrola oświetlenia itp.). Do komunikacji z dodatkowymi modułami wejściowymi powinny być wykorzystywane standardowe i otwarte (z powszechnie dostępną specyfikacja) protokoły (np. MODBUS, mBUS, LonWorks). | 20 punktów |
| Wbudowany zegar astronomiczny | W celu uniknięcia komplikacji instalacji Koncentrator powinien mieć wbudowany zegar astronomiczny powalający na zdalną konfiguracje (współrzędne geograficzne). Harmonogramy pracy instalacji oświetleniowej powinny być programowane i realizowane w oparciu o informację o wschodach i zachodach słońca. | 15 punktów |
| Komunikacja ze Sterownikami i zarządzanie siecią | Koncentrator powinien komunikować się ze Sterownikami za pomocą standardowego i otwartego (z powszechnie dostępną specyfikacją) protokołu ISO z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury.Koncentrator powinien udostępniać informację o jakości komunikacji (poziom sygnału, poziom szumu itp.). | 10 punktów |
| Liczba sterowników na jeden Koncentrator | Koncentrator powinien umożliwić kontrolę co najmniej 200 Sterowników.Koncentrator powinien umożliwić załączenie lub wyłączenie dowolnego Sterownika w mniej niż 5 sekund. | 5 punktów |
| Dynamiczne zarządzenie komunikacją i przekazem informacji w sieci. | Koncentrator powinien zapewnić automatyczny mechanizm kontrolujący przekazywanie sygnału (repeating) w sieci (przekazywanie i wzmacnianie sygnałów pomiędzy Sterownikami). Sterowniki pracujące jako przekaźnik (repeater) muszą być ustalane automatycznie (bez konieczności ręcznej konfiguracji). Dostawca systemu powinien opisać sposób realizacji algorytmu konfiguracji sieci.Mechanizm powinien pracować dynamicznie i zapewnić automatyczną reakcję w przypadku awarii Sterownika prasującego jako przekaźnik (automatycznie powinien być ustalany inny przekaźnik). | 5 punktów |
| Praca autonomiczna | Koncentrator powinien sterować Sterownikami autonomicznie tj. zapewnić realizację harmonogramów sterowania również w przypadku braku komunikacji z Oprogramowaniem Nadrzędnym.Koncentrator powinien pracować w oparciu o wbudowany system operacyjny czasu rzeczywistego (real-time embedded operating system). | 5 punktów |
| Sterowanie grupowe | Koncentrator powinien umożliwić sterowanie grupami Sterowników (załączanie, wyłączanie i redukcje mocy) | 5 punktów |
| Harmonogramy pracy | Koncentrator powinien umożliwić zaprogramowanie wielu różnych harmonogramów pracy, indywidualnie dla każdej grupy Sterowników.Powinien umożliwić użytkownikowi końcowemu na ustalanie harmonogramów sterowania oraz definiowania odstępstw: dni (np. 24 grudnia) lub okresów (np. 24 grudnia do 2 stycznia) ze specyficznymi harmonogramami sterowania. Powinien zapewnić mechanizm ustalania priorytetów pomiędzy standardowymi harmonogramami oraz odstępstwami. | 10 punktów |
| Eksport danych do Systemu Nadrzędnego | Koncentrator powinien wysyłać dane do Systemu Nadrzędnego z autonomicznie, bez konieczności ingerencji (zapytań) z Systemu. Wysyłać powinien codziennie oraz w przypadku zdefiniowanych zdarzeń i alarmów. Ma to na celu zapewnienie łatwej skalowalności systemu sterowania i komunikacji zorientowanej na zdarzenia i wysoki stopień reaktywności Systemu Nadrzędnego. | 5 punktów |
| Archiwizacja danych historycznym w przypadku braku komunikacji | W przypadku utraty komunikacji z Systemem Nadrzędnym koncentrator powinien przechowywać zarejestrowane dane co najmniej przez miesiąc w wewnętrznej pamięci nieulotnej. | 5 punktów |
| Komunikacja MODBUS | Koncentrator powinien umożliwić sterowanie/odczyt zewnętrznych urządzeń z użyciem protokołu MODBUS za pomocą interfejsu RS485 lub RS232. | 1 punkt |
| Odczyt danych z inteligentnych liczników energii elektrycznej (Smart Meters ) | Koncentrator powinien umożliwić odczyt danych zinteligentnych liczników energii elektrycznej (Smart Meters ) z użyciem protokołu MODBUS. | 10 punktów |
| Synchronizacja wewnętrznego zegara czasu rzeczywistego | Koncentrator powinien umożliwić automatyczną synchronizację wewnętrznego zegara czasu rzeczywistego z dowolnymi serwerami czasu rzeczywistego (NTP server). Operacja ta nie powinna wymagać dodatkowej obsługi i powinna być realizowana autonomicznie w określonych cyklach. | 5 punktów |
| Zmiana czasu letniego / zimowego | Koncentrator powinien automatycznie przestawiać wewnętrzny zegar czasu rzeczywistego w przypadku zamiany czasu letniego/zimowego wg zapisanej strefy czasowej. | 5 punktów |
| Programowalność | Koncentrator powinien umożliwiać uruchamianie dodatkowych aplikacji użytkownika. W tym celu powinno być dostępne środowisko programistyczne umożliwiające tworzenie takich aplikacji. | 5 punktów |
| Klient DYNDNS (dynamiczny DNS) | Koncentrator powinien być wyposażony w obsługę klienta DYNDNS umożliwiając pracę w sieciachTCP/IP nawet bez stałego adresu IP. | 1 punkt |
| Zdalna aktualizacja oprogramowania | Koncentrator powinien umożliwiać zdalną aktualizację oprogramowania z wykorzystaniem podstawowego kanału komunikacji. | 10 punktów |